Pijlinktvis

Inleiding:
Al sedert kapitein Nemo een reuzengrote octopus bevocht op zijn duikboot de ‘Nautilus’ is de mens geïntrigeerd door inktvissen. Het zijn dan ook fascinerende wezens, ze zwemmen achteruit door eenzogenaamd ‘propulsiesysteem’ waarbij ze water blazen door een soort buis. Om zich aan het gezichtsveld te onttrekken van menigvijandig dier en mens produceren ze een zwartevloeistof waaraan ze hun naam ontlenen : inkt. Deze koppotigen hebben tien ledematen, waarvanacht armen en twee langere voedingstentakels. Het is fascinerend te zien wat ze daar allemaal mee kunnen. De pijlinktvissen (Teuthida) behoren, hoewel ze ook in het weekend perfect eetbaar zijn, tot de groep van de weekdieren. Hun sterke vinnen, waarmee ze goed kunnen zwemmen, vormen samen met het ranke lichaam een aquadynamische pijl, vandaar ook hun naam. De soort die bij ons aangevoerd is de gewone pijlinktvis of loligo vulgaris. Ingevoerde soorten van warme landen zijn eerder van de Illex familie. Het is echter goed om te weten dat er tientallen families bestaan.

Pijlinktvissen zijn populair over de gehele wereld. In Japan worden ze levend of nagenoeg levend verorberd (katsu ika) Voor wie het niet gelooft moet het maar eens nazien op Youtube. (niet voor gevoelige zielen). De meeste mensen kennen deze vis wel onder de naam ‘calamar’ of ‘calamares’. In ringen gesneden, gedoopt in een beslag en gefrituurd en je hebt een vissnack bij uitstek. Vaak vinden we ook recepten waarin inktvis bereid is in zijn eigen inkt, de ‘Calamares en su tinta’, waarbij de naam ontleend werd aan het Latijn want ‘calamarium’ betekent namelijk inktpot. Niet gebatterde ringen zijn een onmisbaar element in de paëlla. Ook vinden ze hun toepassing in tal van marinades, waarbij ingrediënten als olijfolie, look, citroen, kruiden en pepers onontbeerlijk zijn.De tubes van de pijlinktvissen worden dan weer vaak gebruikt om op te vullen zoals met rijst, risotto, groenten of vismousse.

In heel wat oosterse landen worden inktvisachtigen vaak gedroogd aangeboden.
Bak of frituur pijlinktvis niet te lang, ze heeft de neiging om snel taai en rubberachtig te worden.

TIP: Gooi de tentakels niet weg. Je maakt er de meest heerlijke salades mee.

Eigenschappen:

De pijlinktvissen, die ook wel ‘calamares’ worden genoemd, hebben een verlengd lichaam. Ze hebben een flinterdunne, doorzichtige interne schelp (terwijl de zeekat een dikke inwendige schelp heeft). Pijlinktvissen hebben nog een kortere levenscyclus

dan zeekatten. Ze sterven na zich te hebben voortgeplant, wat al op éénjarige
leeftijd gebeurt. De dichtheid van deze kortlevende soorten wordt erg beïnvloed door
de omgevingsvariabelen. Door deze grote variatie blijft het moeilijk een ‘TAC’ (Totale
Toegelaten Vangst) vast te leggen. Aan de oostkust van de Vernigde Staten en in de Falklandeilanden beheert men pijlinktvis door in real time vangstgegevens door te geven. Als de vangst per ‘unit effort’ daalt, wordt de visserij gestopt om de overblijvende volwassen exemplaren te beschermen.

Met sleepnetten gevangen

In Frankrijk vissen enkele grote trawlers (oktober-januari) doelgericht op pijlinktvissen. in het Engels Kanaal, goed voor een jaarlijkse aanlanding van 4.500 ton. In het noordoostelijk deel van de Atlantische Ocean is pijlinktvis vaak een bijvangst in bodemsleepnetten. In de gebieden waar Belgische vissers vertoeven kan men verschillende soorten pijlinktvissen aantreffen, waaronder de gewone pijlinktvis (Loligo vulgaris) en de Noordse pijlinktvis (Loligo forbesii). De Belgische visserij landt er jaarlijks ruim 100 ton van aan. De pijlinktvissen die we op de Belgischemarkt zien, zijn dus vooral afkomstig van import (plm. 3.650 ton), waarvan meer

dan de helft uit het verre Oosten komt (China en India), maar ook Argentinië e.a.
Het betreft dan ook veelal andere soorten pijlinktvis. Een veel voorkomende presentatievorm is in ringen gesneden, al dan niet gepaneerd. Deze worden dan aangeboden in een vloeistof die de houdbaarheid verlengt. Inktvisachtigen zijn erg onderhevig aan oxidatie. De ‘echte’ ringen kenmerken zich door een wat taaier, elastisch en rekbaarder voorkomen. Wanneer ze al direct breken, dan heb je te maken met de gemalen reuzenpijlinktvis (Architeuthis dux). In Spanje mag je ze dan geen inktvisringen noemen, maar ‘gepaneerde ringen’.

Geheel of schoongemaakt

Kleine exemplaren worden in hun geheel verkocht. De grootste worden geleegd en schoongemaakt aangeboden, als tubes of als ringen zoals eerder uitgelegd.
In de gebieden waar Belgische vissers vertoeven kan men verschillende soorten pijlinktvissen aantreffen. De 3 meest belangrijkste voor de markt zijn de Noordse pijlinktvis (Loligo forbesi), de gewone pijlinktvis (Loligo vulgaris) en de grote pijlinktvis (Todarodes sagittatus). Pijlinktvissen behoren tot de schelpdieren (zoals ook oesters, mossels en slakken). Ze hebben een inwendige, doorzichtige schelp. Rond de mond staan 8 korte armen en 2 verlengde tentakels, wat ze onderscheidt van de octopussen. Hun mantel is spits toelopend met twee ruitvormige vinnen achteraan (over twee derden van de mantel). Als gevaar dreigt verwarren ze de aanvaller door inkt in het rond te spuiten.
De gewone pijlinktvis (Loligo vulgaris) kan tot 30-40 cm groot worden (mantel) en 1.5 kg zwaar, maar is meestal 15-20 cm lang in de handel. De middelste rijen zuignappen op de lange tentakels zijn extreem groot (tot 4 keer zo groot als die op de rijen aan de zijkant). Zo kun je de soort onderscheiden van de Noordse pijlinktvis. Gewone pijlinktvissen leven van heel ondiep water tot 500 m diepte.
Herkomst
In het noordoostelijk deel van de Atlantische Ocean is pijlinktvis vaak een bijvangst in bodemsleepnetten. In de gebieden waar Belgische vissers vertoeven kan men verschillende soorten pijlinktvissen aantreffen, waaronder de gewone pijlinktvis (Loligo vulgaris) en de Noordse pijlinktvis (Loligo forbesi). Gewone pijlinktvissen leven van heel ondiep water tot 500 m diepte. Belgische vissers landden in 2017 ruim 287 ton aan, met een gemiddelde prijs van €5,60/kg.

Paaitijd
Gewone pijlinktvissen kennen grote seizoenale migraties, omdat ze naar dieper water voor de kust van Portugal trekken om er te overwinteren. Vanaf mei-juni komen ze terug naar de Noordzee, om er te paaien in de vroege zomer en vroege herfst. De wit-gele eierstrengen worden vastgelegd aan harde structuren op de zeebodem. Noordse pijlinktvissen paaien in het Kanaal, zowel in de wintermaanden (december-januari) als in de zomer. Pijlinktvissen in het algemeen leven tot 1 à 2 jaar.
wone pijlinktvis leeft langs

Wist je dat …
• De gewone pijlinktvis leeft langs de Europese kusten, met name in Het Kanaal. De soort wordt intensbevist en zowel de jonge als de volwassen exemplaren worden geviseerd. De bijzonder effectieve vismethode met de naam ‘Flyshoot’ levert ettelijke malen meer gevangen pijlinktvis op dan gelijk welke andere methode. 

• De korte levensduur en de sterke invloed van omgevingsfactoren op de aangroei van de stock maken het moeilijk om deze soort te beheren.

• De consumptie van pijlinktvis kan worden aangeraden tot er beter cijfermateriaal voorhanden is. Het is een moeilijk beheerbare soort, maar de vangsten van de flyshootvisserij doen toch uitschijnen dat de bestanden er beter voorstaan dan aanvankelijk gedacht.

Voor meer informatie: https://www.zeevruchtengids.org/nl/pijlinktvis